Stress en kanker..wat is de connectie?

Alle onverklaarbare ziekten waren ooit psychosomatisch, je had iets tussen de oren. Niet een boodschap die mensen gemakkelijk kunnen accepteren. Het heeft al snel de bijklank van ‘aanstellerij’. Toch  komt steeds vaker naar voren dat chronische stress en trauma, processen in het lichaam triggeren die dusdanig ontregelend zijn, dat zij het lichaam ziek kunnen maken.

Enkele artikelen over stress en ziekte:

• In dit artikel wordt bijvoorbeeld de link tussen stress en de onbegrepen ziekte fibromyalgie gelegd.
• En in dit artikel over chronische pijnen legt men het verband met een overprikkeld zenuwstelsel en chronische (hoofd)pijnen.
• En ook in dit artikel over ME wordt het verband gelegd met stress. Namelijk men constateert dat de hypothalamus onvoldoende cortison produceert om de bijnieren aan te sporen tot de productie van cortisol. De bijnieren zijn namelijk uitgeput geraakt na langdurige blootstelling aan stress. Supplementeren van cortison is geen optie volgens de onderzoekers omdat dan de bijnieren helemaal ophouden met het produceren van cortisol.

En hoe zit het dan met stress en kanker?

Ik heb hier op mijn blog al vaker geschreven over de door mij veronderstelde relatie van stress en kanker. In de afgelopen 7 jaar heb ik echter nooit daarvoor het overtuigende “bewijs” kunnen vinden en bleef ik ook heen en weer geslingerd worden tussen lichamelijk oorzaken als;

• ondervoeding ( te weinig vitaminen en mineralen, te weinig essentiële vetten, etc…)
• overvoeding (te veel van alles wat “verkeerd” is en giftig is)
• erfelijke oorzaken ( slechts 5% van de kankers heeft een aanwijsbare erfelijke component…)

en pech…

Hoe onbevredigend! Je wilt toch weten wat er gebeurt als je pech hebt? Het is gewoon een makkelijk antwoord gebruikt door mensen die een onbegrepen proces willen maskeren. Tenzij er iets anders mee wordt bedoelt en dat zou dan alleen kunnen gaan om de psychische component.

Je hebt misschien al je hele leven pech? Je wordt als laatste gekozen bij het kiezen van het voetbal team. Je wordt uitgeloot voor je studie medicijnen en wat nu? Je mist net die bus en komt te laat voor je sollicitatie gesprek. Je kinderen kun je niet op tijd van de crèche halen vanwege die eindeloze files! Je batterij van je telefoon is leeg en je hebt de oplader niet bij je. Oh ja en laten we de actualiteit niet vergeten! Je raakt je baan kwijt, je hypotheek staat onder water en je spaarrekening is leeg. Getver,denk je het overkomt mij wel vaak zeg! Je gaat piekeren, slaapt slecht, wordt kribbig, gaat meer alcohol drinken of taart eten. Levert deze “pech” niet gewoon simpelweg heel veel stress op? En is dat niet hoe het leven van heel veel mensen er tegenwoordig uitziet?

Wat gebeurt er met stress in je lijf?

In confrontatie met een tijger zorgt het sympathisch zenuwstelsel bijna onmiddellijk voor de ‘vecht- of vluchtreactie‘, die ons lichaam klaarstoomt voor actie. Onze spieren spannen zich aan en onze bloeddruk en hartslag gaan omhoog, waardoor je je hart voelt bonzen in je borstkas. De pupillen verwijden zich. Het bloed wordt onttrokken aan onze organen en naar de spieren gestuurd.

De spijsvertering gaat op een laag pitje (wat het ‘vlinders in de buik’-gevoel veroorzaakt). We beginnen te zweten, zodat het lichaam na explosieve actie weer afkoelt. Het systeem is zo afgesteld dat het liever te vaak afgaat dan één keer te weinig: we schrikken ons liever tien keer het leplazarus van een tuinslang in het gras dan dat we één keer te laks reageren op een echte slang.

Na enkele minuten treedt een tweede systeem in werking. De hypofyse, een kliertje onder in ons brein ter grootte van een erwt, geeft onze bijnieren de opdracht cortisol te produceren. Hoewel cortisol als stresshormoon een slechte naam heeft, is het wel degelijk nuttig. Het laat de bloedsuikerspiegel stijgen en de stofwisseling een tandje bijzetten. Daardoor komt er meer energie vrij om met de stressvolle situatie om te gaan.

Hier kun je meer lezen over wat stress met je doet.

De bijnieren en alvleesklier als regulator van celopbouw en celafbraak 

Mike Donkers heeft een fantastisch e-book geschreven over de werking van de bijnieren en daarin lezen we bijvoorbeeld dat de bijnieren in balans gehouden worden met de alvleesklier. Ik neem het stuk over kanker hier even integraal over met dank aan Mike:

 Er bestaat geen enkele kankerpatiënt met een stabiele bloedsuikerspiegel. Melvin Page legde het verband al tussen de bloedsuikerspiegel, diabetes en kanker. Uit zijn boek Your Body Is Your Best Doctor! (1972):

We hebben gemerkt dat die gevallen van kanker die wij hebben gezien bijna onveranderd overactieve anabole hormoonorganen hadden. Ongeveer 95 procent daarvan had een overactieve anterieure hypofyse en abnormaal hoge bloedsuikerniveaus. Het is welbekend dat kanker en diabetes veelal ziektes zijn die met elkaar verband houden. We kunnen ons geen enkel geval van kanker herinneren met een correct bloedsuikergehalte, terwijl in de meeste niet-kankergevallen dit simpelweg verkregen kan worden door middel van alleen al een suikervrij eetpatroon.

Wat Page hier zegt, is dat hij steevast twee verschijnselen tegenkwam bij kankerpatiënten: teveel anabole hormoonactiviteit en een te hoge bloedsuikerspiegel. Hij trekt terecht de vergelijking met diabetes omdat diezelfde twee verschijnselen ook bij diabeten worden waargenomen. Zoals gezegd is het evenwicht tussen een anabool (opbouwend) hormoon als insuline en een catabool (afbrekend) hormoon als cortisol zeer belangrijk voor de juiste verhouding tussen celopbouw en celafbraak. Het gaat dus om de juiste insuline-cortisolbalans, het juiste samenspel tussen insuline en cortisol, tussen de alvleesklier en de bijnieren.

Bij een teveel aan cortisol, dat onvoldoende wordt afgeremd door insuline, vindt er celafbraak plaats. Andersom vindt er bij een teveel aan insuline, dat onvoldoende geremd wordt door cortisol, teveel celopbouw plaats. En wat is nou de definitie van kanker? Ongeremde celvorming. Bijnieruitputting ligt dus aan de basis van zowel diabetes als kanker. Cortisol remt niet alleen het immuunsysteem maar ook de celopbouwende werking van insuline. Een overschot aan insuline is bewezen kankerverwekkend. Bij diabetes type 2 is de alvleesklier verantwoordelijk voor een overproductie ervan en bij diabetes type 1 moet de patiënt dit noodzakelijk inspuiten, waardoor het probleem op termijn niet verholpen wordt maar verergert en er bovendien een risico op kanker ontstaat.

De Duitser Otto Warburg ontdekte al in 1924 dat kanker zich voedt met suiker. Melvin Page zit dus helemaal goed als hij vaststelt dat anabole overactiviteit en teveel suiker in het bloed in zowel diabetes- als kankerpatiënten gevonden wordt. De relatie met het bloedsuikerverlagende afbraakhormoon cortisol als remmende factor is snel gelegd. Als Warburg al op dit spoor zat in 1924 en Melvin Page dit schrijft in een boek uit 1972, waarom hebben we nog steeds zulke primitieve symptoom’behandelingen’ van deze twee alsmaar meer voorkomende ziektes? Waarom wordt dit niet effectiever aangepakt met hormonen en voeding zoals Melvin Page deed?

De adrenaline factor bij kanker
Een iets andere benadering die ook weer verband houdt met de bijnieren wordt mooi uitgelegd in bijgevoegd schema. Adrenaline vervult een cruciale stap in de energie huishouding van de cel. Dit schema heb ik ontleen van de  site alternative-cancer-care.com. Waar ook zeer uitgebreid wordt ingegaan op de oorzaak en de behandeling van kanker. Echt een aanrader om verder te lezen!

Wanneer adrenaline gehaltes door stress hoog zijn, wordt er door het lichaam extra glucose (suiker) vrijgemaakt. De alvleesklier stopt met de aanmaak van insuline en de spieren en lever gaan over tot de productie van glucose uit glycogeen. Dit leidt vervolgens tot de omzetting van glucose naar pyruvaat wat nodig is voor de Kreb cyclus om ATP (celenergie) te maken. Zie hiervoor filmpjes op deze blog over de werking van de cel. 

Wanneer er echter geen adrenaline meer voldoende aanwezig is door uitputting van de bijnier, stopt feitelijk de energie productie in de cel door het ontbreken van voldoende pyruvaat! En er dus geen brandstof meer gemaakt kan worden op de gebruikelijke wijze, stapt de cel over op het gistingsproces om uit suiker (glucose) energie te halen.

Adrenaline onderdrukt de aanmaak van insuline . Heb je door veel stress uiteindelijk een gebrek aan adrenaline dan ontstaat er een overproductie aan insuline en dus ook suikerbehoefte. Het lichaam herstelt dus als vanzelf weer de balans! wil je meer lezen over suikers en adrenaline? Lees dan hier verder.

Het probleem is dat deze oplossing bedoelt als tijdelijk oplossing en niet permanent. Wat was de oorzaak van het probleem dus? Ja inderdaad stress!

Het intelligente lichaam

Het lichaam zorgt er dus op zijn eigen wijze voor dat we niet doodgaan aan onze fantomen! Maar creëert netjes cellen die de overmaat aan suikers opruimen, eerst klein en onzichtbaar voor het oog. Maar als we niet ophouden met dat gestress in de vorm van een tumor.

Ik vat het geheel nog even samen:

1. Stress zorgt voor een extra productie aan cortisol en adrenaline; beiden zorgen er voor dat we in stress situatie snel en adequaat kunnen reageren.
2. Cortisol regelt normaliter in het lichaam de celafbraak; insuline zorgt voor de celopbouw
3. Als de adrenaline gehaltes hoog zijn maakt het lichaam extra suikers vrij die met behulp van adrenaline kunnen worden omgezet in pyruvaat. Dit is de eerste stap in de energieproductie van de cel, zonder pyruvaat kan de cel geen energie aanmaken.
4. Adrenaline onderdrukt de aanmaak van insuline. Insuline zorgt er namelijk voor dat een teveel aan suikers in het bloed opgeslagen wordt in de vetcellen. (daarom word je van stress dik!) En in situaties van stress wil je juist veel suikers omzetten naar pyruvaat en dus ATP!
5. Chronische stress leidt uiteindelijk tot een onderproductie van adrenaline en cortisol! Het lichaam is in de stress situatie, maar kan dit niet meer adequaat reguleren!
6. Er ontstaat een overmaat aan insuline en dus suikerbehoefte, maar er is geen adrenaline meer om de omzetting naar pyruvaat te maken! De cel gaat daarom over op suikerverbranding en “ontspoort”. Wat inhoud dat in de mitochondriën het DNA van de bacteriële vorm wordt geactiveerd en de cel een eigen programma gaat lopen los van het lichaam.

In mijn volgende blog ga ik dieper in op de mogelijkheden om stress te elimineren!